काठमाडौं । आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो नौ महिनामा नेपालको वस्तु निर्यात ६५.२ प्रतिशतले वृद्धि भई १८८.२० अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । जुन गत वर्षको सोही अवधिको ३.७ प्रतिशतको ह्रासको तुलनामा उल्लेखनीय सुधार हो । नेपाल राष्ट्र बैङ्कका अनुसार भारतमा ९२.६ प्रतिशत, चीनमा ६.७प्रतिशत र अन्य देशमा ५.८प्रतिशत निर्यात वृद्धि भएको छ । सोयाबिन तेल, पोलिस्टर धागो, चिया, जुटका सामान र रोजिनको निर्यात बढेको छ । तर पाम तेल, जस्ता पाता, अदुवा, जुस र तयारी पोशाकको निर्यात घटेको छ ।
यही अवधिमा वस्तु आयात १२.२ प्रतिशतले बढेर १३०९.५३ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । जुन गत वर्षको २.८ प्रतिशतको कमीबाट सुधार हो । भारतबाट ७.७प्रतिशत, चीनबाट १४.४ प्रतिशत र अन्य देशबाट २४.९ प्रतिशत आयात वृद्धि भएको छ । कच्चा सोयाबिन तेल, धान र चामल, यातायात उपकरण, सवारी साधनका पार्टपुर्जा, खाने तेल र स्पन्ज आइरनको आयात बढेको छ । पेट्रोलियम पदार्थ, कच्चा पाम तेल, विमानका पार्टपुर्जा, रासायनिक मल र लेखन तथा छपाइ कागजको आयात घटेको छ ।
व्यापार घाटा ६.४५ ले बढेर ११२१.३४ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । जुन गत वर्षको सोही अवधिमा २.८५ ले घटेको थियो । यद्यपि, निर्यात-आयात अनुपात ९.८५ बाट सुधार भई १४.४५ पुगेको छ, जसले बलियो निर्यात प्रदर्शन देखाउँछ । भारतबाट परिवर्त्य विदेशी मुद्रामा भएको आयात १३५.५५ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। जुन गत वर्ष १११.०२ अर्ब थियो ।
विस्तृत आर्थिक वर्गीकरण (बीईसी) अनुसार, निर्यातमा मध्यवर्ती सामानको हिस्सा ३३.५ प्रतिशत, अन्तिम उपभोग्य सामान ६५.३ प्रतिशत र पुँजीगत सामान १.२ प्रतिशत छ । आयातमा मध्यवर्ती सामान ५१.७ प्रतिशत, पुँजीगत सामान ८.९ प्रतिशत र अन्तिम उपभोग्य सामान ३९.४ प्रतिशत छ । गत वर्ष निर्यातमा मध्यवर्ती सामान ५६.८ प्रतिशत र अन्तिम उपभोग्य सामान ४२.७ प्रतिशत थियो ।
वार्षिक आधारमा निर्यात मूल्य सूचकाङ्क २.० प्रतिशत र आयात मूल्य सूचकाङ्क ०.२ प्रतिशतले घटेको छ । जसले व्यापार सर्त (टीओटी) सूचकाङ्क १.७ प्रतिशतले घटेको देखाउँछ ।
