नयाँदिल्ली । संयुक्त राज्य अमेरिकाको चर्को दबाब र करको सामना गरिरहेको समय लामो समयदेखि तनावपूर्ण रहेको सम्बन्धलाई मजबुत बनाउने प्रयास गर्दै चीनका शीर्ष कूटनीतिज्ञ सोमबार छिमेकी मुलुक भारत भ्रमणमा आएका छन् ।
भारतीय विदेशमन्त्री वाङ यीले आफ्ना समकक्षी सुब्रमण्यम जयशङ्करसँग भेटवार्ता गर्नुका साथै प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग पनि भेटवार्ता गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
भारतीय सञ्चारमाध्यमका अनुसार मोदीले यसै महिना चीन भ्रमण पनि गर्नसक्ने सम्भावना रहेको छ । भारतीय विदेश मन्त्रालयले सामाजिक सञ्जालमा एक पोस्ट गर्दै भारत–चीन विशेष प्रतिनिधिको महत्त्वपूर्ण भेटघाट र द्विपक्षीय सम्बन्धका बारेमा आगामी दुई दिनमा बृहत् छलफल हुने जनाएको छ ।
विश्वका दुई सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएका राष्ट्रहरू दक्षिण एसियामा प्रभाव जमाउन प्रतिस्पर्धा गरिरहेका तीव्र प्रतिद्वन्द्वी हुन् । उनीहरूबीच सन् २०२० मा सीमा विवादका कारण द्वन्द्व चर्किएको थियो भने सीमा क्षेत्रमा तैनाथ सैनिकहरूको मृत्युसमेत भएको थियो ।
यद्यपि, अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पको कर युद्धका कारण विश्वव्यापी व्यापार र भूराजनीतिक उथलपुथलमा फसेका यी दुई देशले सम्बन्ध सुधार्न थालेका छन् । आफ्नो हिउँ र उच्च उचाइको हिमालय सीमामा सीमा व्यापार पुनः सुरु गर्नु वाङको एजेन्डामा उच्च स्थान हुने अपेक्षा गरिएको छ।
सीमा व्यापार पुनरुत्थान यसको प्रतीकात्मकताको लागि महत्त्वपूर्ण हुनेछ र सीधा उडानहरू फिर्ता गर्न र पर्यटक भिसा जारी गर्ने सम्झौताहरू हुने अपेक्षा गरिएको छ । भारत पनि संयुक्त राज्य अमेरिका, अष्ट्रेलिया र जापानसँग क्वाड सुरक्षा गठबन्धनको हिस्सा हो, जसलाई चीनको काउन्टरको रूपमा हेरिन्छ।
यसैबीच, भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले गत सोमबार आफ्ना ‘मित्र’ भ्लादिमिर पुटिनसँग कुरा गरेको र रुसी राष्ट्रपतिले गत साता अलास्कामा भएको शिखर वार्तामा अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पसँग भएको पारस्परिक चासोका बिषयमा भएका छलफलका बारेमा जानकारी गराएको छ ।
नयाँ दिल्ली र वासिङ्टनबीचको सम्बन्ध तनावपूर्ण बन्दै जाँदा चीन र भारतबीचको सम्बन्ध थप प्रगाढ बनाउने वातावरण बनेको देखिएको छ । ट्रम्पले भारतलाई युक्रेनमा मस्कोको युद्धको प्रमुख आय स्रोत रुसी तेलको खरिद बन्द गर्न अल्टिमेटम दिएको छ । भारतले रूससँगबाट बन्द नगरेमा नयाँ आयात शुल्क २५ प्रतिशतबाट बढाएर ५० प्रतिशत पुर्याउने चेतावनी वासिङ्टनको वर्तमान प्रशासनले दिएको छ।
‘भारतले युक्रेन द्वन्द्वको शान्तिपूर्ण समाधानका लागि निरन्तर आह्वान गर्दै आएको छ र यससम्बन्धी सबै प्रयासलाई समर्थन गर्दछ,’ भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीले पुटिनसँगको फोनवार्तापछि सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन् ।
अमेरिकी व्यापार सल्लाहकार पिटर नाभारोले ट्रम्प-पुटिन भेटवार्तापछि भनेका थिए, ‘अलास्का बैठकले अमेरिकी करको दबाब कम गर्ने भारतीयहरूको आशा रहेको थियो ।’
‘यदि भारत अमेरिकाको रणनीतिक साझेदारको रूपमा व्यवहार गर्न चाहन्छ भने उसले एक जस्तो व्यवहार गर्न थाल्नुपर्छ,’उनले फाइनान्सियल टाइम्समा तीखो आलोचनात्मक शब्दसहित प्रस्तुत स्तम्भमा लेखेका छन् ।
उनले लेखेका छन्, ‘भारतले रुसी तेलका लागि विश्वव्यापी ‘क्लियरिङ हाउस’को रूपमा काम गर्दछ, प्रतिबन्धित कच्चा तेललाई उच्च मूल्यको निर्यातमा रूपान्तरण गर्दछ र मस्कोलाई आवश्यक डलर दिन्छ ।’ नाभारोले २७ अगष्टदेखि लागू हुने ५० प्रतिशत करले भारतलाई असर गर्ने बताएका थिए ।
